Ząbkowanie to proces wyrzynania się zębów mlecznych u dzieci. Proces przebiega w 3 fazach:
Przederupcyjna - kształtuje się korona zębowa, niewidocznego jeszcze zęba, bezpośrednio przed przebiciem się przez dziąsło.
Przedfunkcyjna – ta faza obejmuje dwa procesy: od pojawienia się zęba do momentu kontaktu z zębem na przeciwstawnej szczęce i wytworzenie kieszonki i korzenia zębowego.
Funkcyjna - zakończenie procesu tworzenia korzenia i kieszonki zębowej.
Obfite ślinienie się, wkładanie rączek do buzi to najczęstsze obawy ząbkowania. Często dochodzą do nich niepokój, rozdrażnienie, płaczliwość i stany podgorączkowe. Najczęściej proces ząbkowania zaczyna się pomiędzy 6. a 9. miesiącem życia niemowlaka i kończy się 20 zębami w 3. roku życia dziecka. Ząbkowanie to długi proces, czasem bywa trudny.
Jako pierwsze wyrastają, zęby dolne, a następnie przeciwstawne zęby górne. Do końca 9. miesiąca niemowlę ma już zazwyczaj 8 siekaczy, między 14. a 20. miesiącem pojawiają się pierwsze zęby trzonowe, od 17. do 20. miesiąca wyrzynają się kły. Drugie zęby trzonowe pojawiają się zazwyczaj po drugich urodzinach, czyli pomierzy 24. a 30. miesiącem życia dziecka.
Czas wyrzynania się zębów u niemowlaka jest indywidualny i uwarunkowany genetycznie - jeśli u jednego z rodziców zęby pojawiły się bardzo szybko lub przeciwnie, dość późno (w opisanych wcześniej widełkach czasu), może tak być i u twojego dziecka.
Jako normę podaje się czas rozpoczęcia ząbkowania u dzieci ogólnie zdrowych:
z ciąży donoszonej pomiędzy 5. a 10. miesiącem życia - tak jest u 84% niemowląt
wcześniaki w 85% zaczynają ząbkować w wieku 6-11 miesięcy.
Ząbkowanie: objawy
Ząbkowanie jest procesem, który niektórym dzieciom (i rodzicom) potrafi sprawić trochę kłopotów. Jest to proces długi i dość mozolny. Podstawowymi objawami świadczącymi o rozpoczęciu procesu ząbkowania są zmienione miejscowo i tkliwe dziąsła i oraz silne ślinienie się. Często dochodzą do nich objawy ze strony przewodu pokarmowego i drobne zmiany w zachowaniu (wynikające z niekomfortowego samopoczucia). Jeśli zauważysz u swojego niemowlaka:
Rozpulchnione dziąsła
Obfite ślinienie
Stan podgorączkowy
Biegunki lub zaparcia, wymioty
Wysypka na skórze
Słabszy apetyt
Niepokój
Słabszy sen
to z dużą dozą prawdopodobieństwa rozpoczęło się ząbkowanie.
Rada: w czasie ząbkowania maluch próbuje sobie ulżyć i wkłada do buzi rączki i wszystko co ma w ich zasięgu. Łatwo wtedy o stan zapalny w buzi, dlatego dobrze jest często przemywać maluszkowi rączki i czyścić zabawki.
>>> Czytaj też: Co na bolesne ząbkowanie?
Ząbkowanie: co może niepokoić?
Ząbkowanie zachodzi fizjologicznie i najczęściej przebiega bez żadnych powikłań. Może się jednak pojawić miejscowe zaczerwienie dziąsła, obrzęk lub zapalenie dziąsła, nad lub przy wyrzynającym się zębie. Jeśli stan zapalny nie mija należy skontaktować się z lekarzem, ponieważ może dojść zakażenia i zapalenia mieszka zęba mlecznego.
Zęby wrodzone lub noworodkowe
Co robić, kiedy dziecko rodzi z zębem (zębami) wrodzonym? Postępowanie uzależnia się od bezpieczeństwa dziecka i możliwości karmienia piersią. Jeśli ząb (lub zęby noworodkowe) przeszkadzają w karmieniu - ranią brodawkę, ruszają się i grożą wpadnięciem do dróg oddechowych noworodka lub powodują urazy dolnej części języka noworodka – podejmuje się decyzje o usunięciu zęba w całości, bez uszkodzenia znajdujących się nad nim zalążków zębów stałych.
>>> Czytaj też: Przed-ząbkowanie czyli swędzące dziąsła niemowlaków
Bibliografia:
Stomatologia wieku rozwojowego, M. Szpringer-Nodzak, M. Wochna-Sobańska, warszawa PZWL 2006
Ząbkowanie - rozwój i wyrzynanie zębów mlecznych,mp.pl, prof. dr hab. med. Barbara Adamowicz-Klepalska, Konsultant Krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego Gdański Uniwersytet Medyczny
