Istotna jest zatem uważność i obserwacja zachowań dziecka, dzięki czemu szybciej można uchwycić początek problemu i zapobiec poważniejszym konsekwencjom.
Czym są zaparcia?
O zaparciu mówimy, gdy wypróżnienia występują rzadziej niż 2 razy w tygodniu, a stolec oddawany jest z dużym wysiłkiem lub bólem. Często można zauważyć brudzenie bielizny lub przyjmowanie przez dziecko postawy retencyjnej – w trakcie zabawy maluch nagle staje ze skrzyżowanymi nogami i zaciska pośladki, a po ustaniu parcia kontynuuje zabawę. Bywa, że defekacji towarzyszy domieszka krwi. Brudzenie bielizny wynika ze świadomego powstrzymywania się od oddania stolca i popuszczania go – dziecko wstrzymuje defekację w obawie przed bólem. Zdarza się, że dzieci w ten sposób chcą wymusić powrót do noszenia pieluszek [1].
Co może świadczyć o tym, że zaparcia mają podłoże organiczne?
Poważniejszą chorobę, która powoduje zaparcia, powinny nasunąć nam takie objawy, jak: opóźnione oddawanie smółki, utrata łaknienia, pogarszanie się stanu ogólnego dziecka, wymioty, rozdęcie brzucha czy naprzemiennie występujące zaparcia z biegunkami [1]. W takiej sytuacji należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza pediatry lub specjalisty z zakresu medycyny rodzinnej. Łatwy dostęp do świadczeń zarówno refundowanych, jak i prywatnych można uzyskać w Centrum Medycznym DP MED.
Od czego zacząć rozwiązywanie problemu?
Pierwszym krokiem jest uważna obserwacja dziecka. Zaparcia najczęściej pojawiają się w takich momentach, jak: przejście z karmienia piersią na mieszanki sztuczne, zaprzestanie stosowania pampersów, rozpoczęcie uczęszczania do przedszkola lub żłobka. Jednym z pierwszych objawów może być unikanie warzyw i owoców u dzieci, które wcześniej chętnie je spożywały. Należy pamiętać, że cały proces leczenia zaparć jest długotrwały i wymaga dużej cierpliwości oraz uwagi rodzica.
Na początek warto zadbać o odpowiednią dietę. Codzienne posiłki muszą być różnorodne, zawierać warzywa, owoce, kasze, ciemny chleb oraz dużą ilość wody. Dodatkowo należy dziecko zachęcać do regularnego ruchu i aktywnego pobytu na świeżym powietrzu. Dzięki temu kał zmieni swoją konsystencję na mniej zbitą, co zmniejszy ból i zwiększy częstotliwość wypróżnień.
Zachęcaj dziecko do defekacji po 5-10 minutach od momentu spożycia posiłku. Polega to na motywowaniu dziecka do siadania na nocniku minimum 1-2 razy dziennie. Wtedy ruchy jelit są wzmożone, co ułatwi oddanie stolca. Dodatkowo pomoże to w stworzeniu nawyku robienia kupy w konkretnym momencie dnia. Istnieją opinie, że w wytwarzaniu nawyku defekacji pomagają nagrody po skutecznym wypróżnieniu, czyli oglądanie bajki, ulubiona zabawa czy drobny upominek.
Jeżeli powyższe działania nie przynoszą rezultatu, konieczna jest konsultacja u lekarza. Planując wizytę, warto zanotować ostatnie wypróżnienia oraz ich konsystencję – ułatwi to stawianie diagnozy i dalsze leczenie [2].
Co zmniejsza ryzyko wystąpienia zaparć?
Należy wprowadzić dietę bogatoresztkową, czyli taką, która zawiera dużo błonnika. Warto powoli rezygnować z noszenia pieluch, bez nadmiernej presji i stresu. Ważna jest praca z dzieckiem nad codzienną rutyną, która pozwoli utrzymać regularny tryb wypróżnień. Po konsultacji z pediatrą, w sytuacji awaryjnej, można sięgnąć po środki przeczyszczające [3].
Bibliografia:
[1] – Dobrzańska A., Ryżko J., Pediatria – Podręcznik do Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego, Edra Urban & Partner, Wrocław 2015
[3] – https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/65370,zaparcia-u-dziecka
