Akt urodzenia sporządza się na podstawie pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka wystawionego przez lekarza, położną lub zakład opieki zdrowotnej. Do aktu urodzenia wpisuje się: nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka.
Jeżeli przy sporządzaniu aktu urodzenia rodzice nie dokonali wyboru imienia (imion) dziecka, kierownik urzędu stanu cywilnego wpisuje do aktu urodzenia jedno z imion zwykle w kraju używanych, czyniąc o tym stosowną wzmiankę dodatkową.
Rodzice dziecka mogą w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) dziecka wpisanego do aktu w chwili jego sporządzenia.
Czynników, które wpływają na wybór imienia jest wiele. W dawnej Polsce imiona wybierało się na cześć panującego władcy, bohatera narodowego lub ulubionej postaci literackiej. Decydowały też względy religijne - święty, którego imieniem ochrzczono dziecko, miał zapewniać mu opiekę przez całe życie. Obecnie wybiera się często imiona bohaterów filmowych, lubianych artystów czy cenionych sportowców.
W Polsce popularne jest nadawanie dziecku dwóch imion; pierwsze, które jest wyrazem upodobań rodziców, a drugie decyduje istotny przy chrzcie lub bierzmowaniu katolickim wybór patrona.
Urzędnicy stanu cywilnego napotykają niekiedy poważne problemy wynikające z chęci rodziców nadania dziecku imienia niezwykłego, bądź to pochodnego od wyrazu pospolitego, bądź też w postaci obcej, nie przyswojonego. Rady Języka Polskiego, która zajmuje się opiniowaniem zgodności imion z polskimi normami, opracowała więc „Zalecenia dla urzędów stanu cywilnego dotyczące nadawania imion dzieciom osób obywatelstwa polskiego i narodowości polskiej".
Wg obowiązującego prawa kierownicy Urzędu Stanu Cywilnego mają prawo, a w niektórych przypadkach nawet obowiązek oceny nadawanych przez rodziców imion. Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego może odmówić przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia dla dziecka, jeśli imię jest ośmieszające, nieprzyzwoite, w formie zdrobniałej lub niepozwalające odróżnić płci.
Zaleca się nadawanie imion w postaci przyswojonej przez język polski, a więc np.: Jan, nie John lub Johann ; Katarzyna, nie Catherine ; Klara, nie łacińskie Clara ani włoskie Chiara ; Małgorzata, nie Margareta ; Marcin, nie Martin ; Piotr, nie Peter itp.
Nie powinno się nadawać imion: pochodzących od wyrazów pospolitych, takich jak antena, bławatek, goździk, kąkol, sonata, sonatina itp. oraz pochodzących od nazw geograficznych, np. Dakota, Eurazja, Korea, Malta.
Imię powinno odróżniać płeć dziecka. Wskazane jest nadawanie dziewczynkom imion kończących się na -a (np. Barbara, Ewa, Maria), chłopcom zaś imion kończących się na spółgłoskę (np. Andrzej, Marcin, Tomasz) oraz na -i || -y (np. Antoni, Konstanty, Walery), rzadko na -o (np. Mieszko).
Nie powinno się nadawać imion zdrobniałych, powszechnie używanych nieoficjalnie, jak np.: Jaś, Kasia, Lonia, Wiesiek. Natomiast można nadać dziecku imię z pochodzenia zdrobniałe, skrócone , ale współcześnie odczuwane jako imię samodzielne, np. Lena, Nina, Rita.
Przy nadawaniu nowych imion, na które moda często szybko przemija i które mogą nie wejść do zbioru polskich imion, zaleca się stosowanie obcej oryginalnej pisowni, np. Dustin, Jessica, a nie Dastin, Dżesika.
Urzędnik powinien zwracać rodzicom uwagę na to, że dziecko będzie ponosić konsekwencje ich decyzji. Obce, nie przyswojone imię będzie w różny sposób wymawiane i zapisywane. Rodzice muszą pamiętać, że forma oficjalna imienia jest używana nie tylko przez nich, ale też w różnych środowiskach przez ludzi o różnym wykształceniu. Nie ma żadnych ograniczeń w nazywaniu dziecka w rodzinie czy wśród przyjaciół dowolnym zdrobnieniem. Forma oficjalna (urzędowa) imienia jest używana w sytuacjach i dokumentach oficjalnych (w dowodzie osobistym, dzienniku szkolnym, na świadectwach itp.) i powinna być jednoznaczna.
Podtrzymuje się zakaz nadawania więcej niż dwóch imion, pisanych osobno, bez łącznika, żeńskich dla dziewczynek, męskich dla chłopców. Wyjątkowo imię żeńskie Maria można - zgodnie z tradycją - nadać jako drugie imię chłopcu, np. Artur Maria, Tadeusz Maria.
Należy bezwzględnie unikać nadawania imion budzących ujemne skojarzenia (mówi o tym ustawa), np. Belzebub, Kurtyzana, Lucyfer. Takie imiona krzywdzą dziecko.
Oto lista imion, które cieszyły się w 2009 roku największą popularnością wśród młodych rodziców:
Dziewczęta: Julia, Maja, Zuzanna, Wiktoria, Oliwia, Amelia, Natalia, Aleksandra, Lena, Nikola
Chłopcy: Jakub, Kacper, Szymon, Mateusz, Filip, Michał, Bartosz, Wiktor,
Piotr, Dawid.
Źródła:
Szczegółowe zalecenia opracowane przez Radę dla urzędów stanu cywilnego: www.rjp.pl.
"Komunikaty Komisji Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN", nr 1(4) / 1996
Ustawa z dnia 29 września 1986 Prawo o aktach stanu cywilnego.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
