Co na trawienie?

Rosnąca liczba przypadków zespołu jelita drażliwego (IBS), dyspepsji czynnościowej czy przewlekłych zaparć skłania do szukania skutecznych, a zarazem łagodnych metod wsparcia - również z wykorzystaniem dietoterapii i fitoterapii.

Trawienie i jego zaburzenia

Trawienie to złożony proces, w którym składniki pokarmowe - białka, tłuszcze i węglowodany - są rozkładane na prostsze cząsteczki możliwe do wchłonięcia i wykorzystania przez organizm. Zachodzi zarówno mechanicznie, poprzez żucie i perystaltykę jelit, jak i chemicznie - przy udziale kwasu solnego, enzymów trawiennych oraz żółci.

W ostatnich latach coraz większe znaczenie w utrzymaniu prawidłowego przebiegu trawienia przypisuje się mikrobiocie jelitowej, czyli zespołowi drobnoustrojów zamieszkujących przewód pokarmowy. Odpowiadają one nie tylko za rozkład resztek pokarmowych, ale także za produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), regulację motoryki jelit, wspieranie funkcji bariery jelitowej oraz kształtowanie odporności.

Zaburzenia trawienia mogą objawiać się wzdęciami, uczuciem pełności po posiłku, nieregularnym rytmem wypróżnień czy bólami brzucha bez uchwytnej przyczyny.

Takie dolegliwości często występują w przebiegu tzw. zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego - jak zespół jelita drażliwego (IBS), dyspepsja czynnościowa czy przewlekłe zaparcia. Ich przyczyny bywają złożone i mogą wiązać się nie tylko z dietą, ale także ze stresem oraz zmianami w składzie mikrobioty jelitowej.

Rola diety i mikrobioty jelitowej

Modyfikacja diety stanowi podstawowy element terapii łagodnych dolegliwości trawiennych. W wielu przypadkach poprawę przynosi ograniczenie produktów ciężkostrawnych, eliminacja grup pokarmów fermentujących (np. FODMAP), a także zwiększenie spożycia błonnika rozpuszczalnego. Istotne jest również wprowadzenie do jadłospisu naturalnych źródeł probiotyków i prebiotyków, takich jak fermentowane warzywa, kiszonki czy nasiona roślin strączkowych.

Równie ważne jest utrzymanie odpowiedniego nawodnienia - około dwóch litrów płynów dziennie - oraz spożywanie posiłków w spokojnym tempie, najlepiej w regularnych odstępach czasu. Dbanie o jakość diety i rytm dnia wspomaga prawidłową perystaltykę oraz równowagę mikrobiologiczną w jelitach, co z kolei przekłada się na poprawę komfortu trawiennego.

Zioła wspomagające trawienie

Fitoterapia od dawna znajduje zastosowanie w łagodzeniu objawów związanych z zaburzeniami trawienia. Działanie ziół trawiennych wynika z ich różnorodnych właściwości - pobudzających, rozkurczowych, przeciwzapalnych i osłaniających.

Do najczęściej stosowanych należą rośliny gorzkie, takie jak goryczka, piołun, arcydzięgiel, tatarak czy szanta. Pobudzają one wydzielanie soku żołądkowego, enzymów trzustkowych i żółci, wspierając efektywny rozkład białek i tłuszczów.

Zioła aromatyczne, m.in. kardamon, cynamonowiec i kozłek lekarski, wykazują działanie rozkurczowe i przeciwwzdęciowe - łagodzą napięcie mięśni gładkich jelit oraz redukują uczucie przepełnienia. Rośliny takie jak orzech włoski i mirra charakteryzują się z kolei działaniem przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym, wspierając funkcjonowanie bariery jelitowej i korzystny skład mikrobioty.

Wśród ziół wspierających wątrobę i wydzielanie żółci wymienić można również mniszek lekarski i kurkumę (ostryż plamisty), które dodatkowo działają ochronnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego.

Suplementacja - preparaty ziołowe jako uzupełnienie diety

W sytuacjach, gdy zmiana diety nie przynosi oczekiwanej poprawy, możliwe jest włączenie preparatów ziołowych w formie suplementów diety. Korzystne są szczególnie produkty wieloskładnikowe, zawierające kompleks surowców o uzupełniającym się mechanizmie działania.

ORIGINAL SCHWEDEN BITTER KONZENTRAT 50ML to przykład płynnego preparatu ziołowego, bazującego na tradycyjnej recepturze. W jego skład wchodzą m.in.: goryczka, piołun, arcydzięgiel, mniszek, tatarak, szanta, orzech włoski, mirra, kozłek, kardamon i cynamonowiec - surowce znane ze swojego korzystnego wpływu na układ pokarmowy.

Preparat zawiera 50% objętości alkoholu, co sprzyja ekstrakcji i biodostępności składników czynnych. Dzięki płynnej formule i obecności kroplomierza jego stosowanie jest wygodne i umożliwia indywidualne dostosowanie dawki. Zalecane dawkowanie to 3 razy dziennie po 20 kropli, rozcieńczonych w wodzie, herbacie lub innym napoju.

Autor: dietetyk Jakub Rutana