Niestety, tego rodzaju wyprawy są mocno obciążające dla organizmu i układu nerwowego. Jaką rolę odegrały adaptogeny w diecie astronautów?
Adaptogeny a tolerancja na stres
Adaptogeny to starannie wyselekcjonowane rośliny i grzyby, które wspierają człowieka w sytuacjach stresowych. Zostały odkryte przez botaników w ubiegłym stuleciu, ale lokalne społeczności przez wieki stosowały je w sposób intuicyjny. Dziś stanowią przedmiot badań naukowców na całym świecie, którzy przyglądają się ich wyjątkowym właściwościom. Suplementując adaptogen, można zyskać lepszą tolerancję na stres. Ponadto pomaga on regulować nastrój, bo wspiera przywrócenie stanu wewnętrznej równowagi. Wszystkie rośliny i grzyby, które należą do tej wyjątkowej grupy, są nietoksyczne. Stosując je, nie trzeba również obawiać się uzależnienia.
Historia odkrycia adaptogenów
Botanicy, którzy odkryli adaptogeny, intensywnie poszukiwali substancji wspomagających wytrzymałość ludzkiego organizmu. W tym celu przebadali aż 4 tysiące gatunków roślin. Nigdy wcześniej nie prowadzono eksperymentu na tak dużą skalę. Zauważono, że kilkanaście ziół wykazuje pożądane właściwości.
Podawanie adaptogenów pracownikom fizycznym
Pierwotnie adaptogeny podawano kierowcom ciężarówek, którzy pokonywali długie trasy, oraz pracownikom kopalń. Miały przyczyniać się do poprawy koncentracji i sił fizycznych w obliczu wyzwań zawodowych. W dłuższej perspektywie oczekiwano od nich, że przełożą się na lepszą wydajność pracy.
Adaptogeny w diecie sportowców startujących w olimpiadzie
Pozytywne rezultaty, jakie zaobserwowano u pracowników fizycznych, zachęciły naukowców do podawania adaptogenów sportowcom. Suplementowali je zawodnicy, którzy przygotowywali się do startu w olimpiadzie w Monachium w 1972 roku. Treningi mocno obciążają mięśnie i układ nerwowy, który steruje ich pracą. Jednocześnie stanowią spore wyzwanie dla psychiki, gdyż rodzą napięcie emocjonalne. Wszystko to powoduje stres oksydacyjny. Wolne rodniki przeważają wówczas nad antyoksydantami, przez co mogą uszkadzać struktury komórkowe.
Stres i zmęczenie - problemy astronautów podczas misji kosmicznych
Adaptogeny wprowadzono również do diety astronautów. Praca w przestrzeni kosmicznej jest bardzo specyficzna. Z jednej strony dostarcza niesamowitych wrażeń, bo pozwala eksplorować nieznany świat. Z drugiej kosmonauci przebywają na ograniczonej przestrzeni statku kosmicznego przez długi czas. Nie widują wówczas swoich bliskich. Powtarzalne czynności niosą rutynę i nudę. Na dodatek trudno im się wypoczywa, bo rytm dobowy ulega zakłóceniu wskutek braku ekspozycji na promienie słoneczne. Poza tym astronauci nie mogą korzystać z dobroczynnego wpływu ruchu na świeżym powietrzu na organizm. Kosmonauci wykonują swoją pracę przez wiele godzin, wielu czynnościom towarzyszy monotonia. Wszystko to mocno obciąża układ nerwowy astronautów. Generuje też stres oksydacyjny, który rzutuje negatywnie na ich nastrój.
Antyoksydanty z adaptogenów i ich rola w regulacji stresu
Stres oksydacyjny, który pojawia się u astronautów, ma zgubny wpływ na ich samopoczucie. Adaptogeny zawierają antyoksydanty, które neutralizują wolne rodniki. Kiedy oddają im elektron, te reaktywne cząstki przestają stanowić zagrożenie dla struktur komórkowych. Dieta zasobna w antyoksydanty może przyczyniać się do poprawy nastroju kosmonautów.
Adaptogen jako wsparcie funkcji poznawczych i wytrzymałości organizmu
Adaptogen wspiera również funkcje poznawcze członków misji kosmicznych. Długotrwały stres, nawet ten niezauważalny, pogarsza pamięć, koncentrację i logiczne myślenie. Nieumiejętność utrzymywania uwagi na wykonywanym zadaniu może mieć fatalne skutki i prowadzić do błędów zagrażających powodzeniu misji okołoziemskiej. Adaptogeny wspomagają jasność umysłu. Ponadto ich przyjmowanie wspiera wytrzymałość organizmu. Prawdopodobnie dodaje też sił witalnych, które ułatwiają przetrwanie tego ekscytującego a zarazem wymagającego okresu w życiu astronautów.
