Cytologia to nie to samo co posiew. To dwa różne badania, odpowiadające na dwa różne pytania i nie związane z sobą zagadnienia. Cytologia - profilaktyka raka szyjki macicy. Posiew - jakie bakterie spowodowały zapalenie narządu rodnego.
 
Badanie cytologiczne szyjki macicy jest badaniem przesiewowym mającym na celu wykrywanie zmian nowotworowych w obrębie szyjki macicy. Polega ono na pobraniu rozmazu złuszczonych komórek nabłonka szyjki macicy, utrwaleniu oraz wybarwieniu sposobem Papanicolau. Tak uzyskany preparat ocenia się w badaniu mikroskopowym. Jest to badanie bardzo proste do przeprowadzenia. Każda kobieta powinna je wykonywać przynajmniej raz w roku. Kobiety z grupy ryzyka częściej.
Grupy cytologiczne:
I grupa:
Prawidłowy.  Rozmaz zawiera prawidłowe składniki nabłonka.
II grupa:
Obraz zmian zapalnych, zmian wstecznych, odnowy nabłonkowej.
Zmiany te uznaje się za niepodejrzane, ze względów bezpieczeństwa powinny być leczone  np. przeciwzapalnie.
III grupa:
Obejmuje ciężkie zmiany zapalne lub zwyrodnieniowe, oraz takie zmiany komórkowe , które  narzucają  podejrzenie  zmian nowotworowych.
III grupa  wymaga wykonania  kolejnego  badania cytologicznego  w krótkim czasie. (po leczeniu np. przeciwzapalnym). 
Jeżeli nadal w badaniu utrzymuje się III grupa  należy wykonać badanie  histologiczne.
IV grupa:
Rak in situ.
V grupa:
Inwazyjny rak płaskonabłonkowy.
Znaczenie praktyczne badania cytologicznego:
I    - wynik niepodejrzany
II   - wątpliwy, ale niepodejrzany
III  - podejrzenie raka, ale niepewne
IV  - duże podejrzenie raka
V   - rozmaz przemawia za rakiem